Mertebei Sıddıkiye üç kısımdır. Bu üç kısım tevhidden ibarettir. Ama kurb mertebesi ittihattan ibarettir. İttihadın dört makamı vardır:

 

Evvelkisi Makamı Cem’dir. Makamı cem demek; Hakk’ı zahir ile halkı batın ile müşahede etmektir. Nitekim Hadisi Nebevîde varid olduğu gibi; ( İnnallahe yekulu ala bilisani abdihi semiallahulimen hamide) Bu makamda halk ayna oldu. Aynalarından Hakk zahir oldu.

 

 İkinci makam Hazretül Cem’dir. Hazretül cem demek; halkı zahir ile Hakk’ı batın ile müşahede etmektir. Nitekim hadisi kutside varid olduğu gibi;      ( Küntü semaullezi yesmeu bihi ve besaraullezi yubsirubihi ve lisanehullezi yentikubihi ve yedehulleti yebtişübiha ve ricalehülleti yemşibiha bi gayri zalik ) Aza ve kuvayı cümlesi bu makamda Hakk’a ayine oldu. Ayinesinden halk zahir oldu.

Üçüncü makam Cemmül Cem’dir. Makamı cemmül cem demek; batın zahir cümlesini Hakk’ı müşahede etmektir. Nitekim ayeti kerimede varid olduğu gibi; ( Hüvel evvelü vel ahirü vezzahirü velbatın ) Bu makamda batın olan mutlaktır. Zahir olan mukayyettir. Evvel mutlaktır, ahir mukayyettir. Cümlesi Hakk’dır. Dördüncü makam Ahadiyetül Cem’dir. Ahadiyetül cem demek; Makam-ı Muhammed’dir. Hz. Muhammed (S.A.V.) kademi üzere olan ana vasıl olur. Cemmül cem kaba kavseyn, ahadiyetül cem ev ednadır. Makamı ahadiyetül cem demek; mukayyettir, kaydı ref olmaktır. Kâlellahütaala ( Külli şeyin halikün illâ veche ) buyrulduğu gibi.

Velhamdülillahi Rabbil Âlemin.

                                                                                                                        Seyyid Muhammed Nurul Arabi